دختران افغان و آموزش موسیقی و آواز خوانی

در حالیکه در جنوب افغانستان شورشیان مخالف دولت مکاتب دخترانه را به آتش می کشند، در شمال این کشور، نهادهای مدافع حقوق زن یک مکتب آموزش موسیقی و آوازخوانی دختران را راه اندازی کرده اند.

بیشتر دخترانی که در مرکز آموزش و موسیقی، ساز و آواز فرا می گیرند، از مهاجرت بازگشته اند مرکز آموزش موسیقی دخترانه مزارشریف از سوی انجمن هنرمندان افغانستان و به همکاری مالی نهاد جامعه مدنی این کشور با هدف "رشد هنر موسیقی بویژه در میان دختران" در ولایتهای شمالی افغانستان تازه آغاز به کار کرده است. معصومه نظری که به کمک چند همکار دیگرش ابتکار راه اندازی این مرکز آموزش موسیقی را به دست دارد. او می گوید: "این پروژه نه هزار دلار هزینه برده و ظرف چند روزی که از آغاز فعالیت آن می گذرد، ۱۵ دختر ثبت نام شده اند که عملاً فراگیری آلات موسیقی و آوازخوانی را آغاز کرده اند." امنیت دست کم ظرف پانزده سال گذشته، این نخستین مرکزی است که در آن فرصت آموزش هنر موسیقی و آوازخوانی برای دختران افغان فراهم شده است. با این حال، خانم نظری می گوید شرایط امنیتی و اجتماعی در مزارشریف که از شهرهای به نسبت آرام افغانستان به شمار می رود، مانع جدی بر سر راه برنامه های آنها بوجود نیاورده است. با وجود آن، وقتی که از این مرکز آموزش موسیقی دخترانه دیدن کردم، اغلب هنرآموزان، دختران جوان زیر سن ۱۸ سال بودند که پس از سالها هجرت، تازه به کشورشان بازگشته اند و دخترانی که در مزارشریف بزرگ شده اند تاکنون جرات نکرده به این مرکز بیایند. واکنش سرد مریم ۱۶ ساله که می خواهد نواختن گیتار را فراگیرد، می گوید وقتی که از والدینش خواست اجازه دهند او در این مرکز ثبت نام کند، ابتدا با واکنش سرد آنها رو برو شد. اما او می افزاید که سرانجام با اصرار زیاد، پدر و مادرش به خواست او تن دادند. مریم می گوید نمی داند چگونه از هنر آوازخوانی و موسیقی می تواند در آینده بهره ببرد، ولی او می افزاید که در حال حاضر از نواختن گیتار لذت می برد. خلیل باختری استاد گیتار مریم می گوید: "حیف است که از استعداد دختران برای شکوفا ساختن هنر موسیقی و آوازخوانی افغانستان استفاده نشود." برعلاوه آموزش آوازخوانی، گیتار، ارگ، طبله و آرمونیه از آلات موسیقی است که هم اکنون در این مرکز، آموزش داده می شود. مسئولان مرکز می گویند در نظر دارند آلات موسیقی بیشتری را بر آن بیافزایند. افغانستان در دست کم سه دهه گذشته درگیر جنگ بوده و به جای ساز و آواز، نفیر گلوله به گوش های مردم می رسید. در مناطق جنوبی این کشور هنوز هم جنگ ادامه دارد و دهها مکتب دخترانه به آتش کشیده شده یا هم در اثر تهدید های روزمره شورشیان مخالف دولت بسته شده است. برخی از افغانها خوشبین هستند که راه اندازی مرکز آموزش موسیقی برای دختران می تواند اینگونه تعبیر شود که به رغم کارشکنی ها و مانع تراشی ها برای پیشرفت و توسعه افغانستان، این کشور همچنان در مسیر توسعه و آزادی در حرکت است.